Οι περιστάσεις φταίνε

Ο αρθογράφος της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, στις 15 Ιανουαρίου 2011, σε άρθρο του με τίτλο: «Πόσο μας δεσμεύουν οι περιστάσεις;», εκθέτει ένα επιχείρημα που υποστηρίζει τις νεοφιλελεύθερες επιλογές της κυβέρνησης και το οποίο, συνοπτικά, έχει ως εξής:  Οι αριστεροί εργαζόμενοι δέχονται να διαθέτουν την εργατική τους δύναμη στους καπιταλιστές, γνωρίζοντας ότι γίνεται  αντικείμενο εκμετάλλευσης. Αυτό δεν σημαίνει ότι στηρίζουν τον καπιταλισμό, απλά  δεν έχουν  άλλη επιλογή για την επιβίωσή  τους. Τηρουμένων των αναλογιών κάτι τέτοιο ισχύει για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης. Οι επιλογές της εξαρτώνται από το γενικό πλαίσιο που καθιστά κάποια πράγματα ανέφικτα. Είναι αναγκασμένη να εφαρμόζει μια πολιτική που δεν πιστεύει, αλλά δεν έχει άλλη επιλογή.

Το επιχείρημα είναι, εκ πρώτης όψεως, ευφυές αλλά στην πραγματικότητα  ατυχές.

Πρώτον: Ας μας εξηγήσουν οι σοσιαλιστές γιατί οι ιδέες τους κατατροπώθηκαν από τους ιδεολογικούς αντιπάλους τους, έτσι ώστε το «γενικό πλαίσιο», στο οποίο αναφέρεται ο αρθρογράφος, να είναι καθαρά νεοφιλελεύθερο.  Με δεδομένο μάλιστα ότι η εμπειρία αναδεικνύει μια προβληματική έως καταστροφική κατάσταση για τις κοινωνίες που οι νεοφιλελεύθερες επιλογές υιοθετήθηκαν. Για παράδειγμα, η ανισοκατανομή του εισοδήματος διευρύνθηκε, το αναπτυξιακό μοντέλο επιβάρυνε τα περιβαλλοντολογικά προβλήματα, η κοινωνική πρόνοια εξανεμίσθηκε κλπ. Τι συμβαίνει λοιπόν; Ο σοσιαλισμός είναι  ανεπαρκής να δώσει απαντήσεις στα προβλήματα και τις προκλήσεις της κοινωνίας; Οι αντίπαλοι του χρησιμοποίησαν αθέμιτα μέσα κατασυκοφάντησης του και με συνωμοσίες τον κατατρόπωσαν; Οι ηγέτες του σοσιαλιστικού κινήματος είναι ανίκανοι να προβάλλουν το υγιές ελπιδοφόρο μήνυμα τους;  Τον πρόεδρο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς άλλωστε τον έχουμε δίπλα μας, ας μας λύσει τις απορίες.

Δεύτερον. Από την πλήρη και αδιαπραγμάτευτη υποταγή στα κελεύσματα των δανειστών, μέχρι την απόλυτη ρήξη με το «γενικό πλαίσιο», υπάρχουν άπειρες διαβαθμίσεις. Από την απεμπόληση  της εθνικής κυριαρχίας (άρθρο 14.5 της δανειακής σύμβασης), μέχρι τον τρόπο που χειρίσθηκε την κρίση χρέους του Ισημερινού ο Πρόεδρος της χώρας Ραφαέλ Κορέα – ο οποίος, για παράδειγμα, διέγραψε μέρος των οφειλών, όταν απέδειξε ότι προέρχονται από δάνεια που υπογράφηκαν παράνομα - υπάρχει σωρεία επιλογών.